Hava yakıt karışımı göstergesi, aracınızın, motoru ateşleme esnasında, hava ve yakıt karışım oranın yeterli seviyelerde olması gerekmektedir. Bu hava yakıt karışım seviyesi yeterli olmadığı durumlarda; aracın performansında düşüşler görüleceği gibi yakıt tüketiminde de artışlar gözlemlenmektedir. Hava yakıt seviyesi oranın doğru ve yeterli seviyede olup olmadığını bize aracın oksijen sensörü iletmektedir. Bu sensörün (lambda) gönderdiği sinyaller motorun yakıt karışım seviyesini ayarlamasına yardımcı olmaktadır dolayısıyla bu sensörün bozuk olması, motorun yakıt hava karışımını doğru ayarlayamamasına ve çeşitli sorunların meydana gelmesine neden olmaktadır. Kısaca hava yakıt karışım oranı yani bir diğer ifadeyle stokiyometrik oran şu şekilde tanımlanabilmektedir; hava yakıt karışım oranı ideal seviyesi; 14,7/1 olarak ifade edilmektedir. Peki, bu ne anlama gelir? Yakıtın başarılı bir şekilde yakıla bilmesi için belirli miktarlarda oksijene yani havaya ihtiyacı vardır. Bu oranlar dengeli olmadığı takdirde çeşitli motor sorunları tetiklenebilir.
Stokiyometrik Oran (Hava Yakıt Karışım Oranı) Nedir?
Stokiyometrik oran yani bilinen adıyla hava yakıt karışım oranı daha önceden de ifade ettiğimiz gibi aracın yakıtı doğru ve kusursuz bir şekilde ateşleyebilmesi için yeterli seviyede hava ve yakıta ihtiyacı vardır. Bu oran düzgün bir şekilde sağlanamazsa ateşleme ve motor performansıyla ilgili sorunlar ortaya çıkmaktadır. Örnek vererek açıklayacak olursak bu durum; araçta bulunan bir litre kadar yakıtın düzgün ateşlenebilmesi için 10 bin litre havaya ihtiyaç vardır. Bu mikro örnekle genel olarak yeterli görülen seviye araçlarda; 14,7/1 ya da 15/1 olarak belirlenmiştir. Motorun düzgün hava yakıt karışımı ile çalışabilmesi için aracın gerçekleştirdiği yöntem şu şekildedir;
- Oksijen sensörü ve diğer sensörlerin algıladıkları oranlar
- Aracın motor kontrol paneline ulaştırılır
- ECU bütün motor araçlarını denetleyerek yönetir ve hava yakıt seviyesini yeterli miktarda tutmaya çalışır
- Gerçekleşen bu yöntem sayesinde atmosfere karışan zararlı gazların çıkışı önemli ölçüde azalır ve araç performansı artar
Hava Yakıt Oranı Nasıl Hesaplanır:
Hava yakıt oranının (stokiyometrik oran) hesaplanmasında birçok değişken mevcuttur. motorun çalışma sisteminden ve içerisinde ki değişimlerden oluşan bu etmenler için en basit hesaplama şu şekilde karşımıza çıkmaktadır; havanın kütlesi, aracın yakıt miktarına bölünerek, hava yakıt oranı hesaplanır. Zengin veya fakir hava yakıt karışım oranlarıyla karşılaşıldığında yapılan hesaplamalarda değişmektedir. Ancak daha öncede bahsettiğimiz gibi araçta hava yakıt karışım oranını hesaplamak istiyorsak yapmamız gereken; hava oranın yakıt miktarına bölünmesiyle hava yakıt oranını hesaplayabiliriz. Hava yakıt karışım oranını hesaplama yöntemleri kısaca şu şekildedir;
- Air Fuel Ratio (AFR) Hesaplama: Hava yakıt oranı hesaplanırken; (hava miktarı/araç yakıt miktarı) yapılır.
- Oksijen Sensörü (Lambda): Aracın fakir, zengin ya da normal seviyelerde hava yakıt karışımı uygulayıp uygulamadığını; (gerçek hava yakıt miktarı/hava yakıt oranı) yaparak bulabiliriz.
Motorun kusursuz çalışabilmesi için hava yakıt oranı oldukça önemlidir. Eğer bu konuda çözemediğiniz hatalar alıyorsanız uzman bir servise gitmeniz şiddetle tavsiye edilmektedir. Aksi takdirde aracınız, normalden çok daha fazla yakıt tükettiği gibi performansında da düşüşler yaşanacaktır.
